NECATİ KESER Psikolojik Danışman |
Sınav Kaygısı Neden Oluşur?Nasıl Ortaya Çıkar? Endişe ve Yoğun Duygulanım Nedir?
Sınavın öğrenciye yaşattığı kaygının ilk adımı, gireceği sınava farklı anlamlar yüklemesi ile başlar:
Bu sınavda başarılı olamayacağım.
Bu sınavda başarısız olmak benim başarısız birisi olduğumu gösterir.
Bu sınavda başarısız olursam anne-babama ne derim.
Bu sınavı kaybedersem bir daha asla başarılı olamam.
Bu sınavı kaybedersem arkadaşlarımın ve öğretmenlerimin yüzüne nasıl bakarım.
Bu sınavda başarısız olursam herkesin benim hakkımdaki düşüncesi değişir ....vb.
Bu düşünceler kaygının endişe boyutunu dile getiren cümlelerdir. Endişe performansa yönelik süreçtir ve sınav sonucuna ilişkin olumsuz düşünce, inanç ve beklentilerle ortaya çıkar.
Ayrıca, öğrencinin aşağıda belirtilen fizyolojik şikâyetleri;
Kalbim yerinden fırlayacakmış gibi,
Midem bulanıyor,
Elim ayağıma dolanıyor,
Bütün öğrendiklerimi unuttum,
Gözlerim kararıyor, terliyorum, başım dönüyor,
Nefes alamıyorum,
Ellerim titriyor, uyuşuyor vb.
şikayetler ile ortaya çıkan, sınav kaygısının yoğun duygulanım boyutudur. Endişe ve yoğun duygulanım, aşırı derecede ve öğrencinin kendi başına başa çıkamayacağı bir durum hâlini aldığında, öğrenilen bilgilerin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanmasına engel olur. Bu yaşanılan SINAV KAYGISI dır.
Ne İstediğini Belirleme
Ne istediğinizi belirlemek, uzak ve yakın hedeflerinizi belirlemenizde başlangıç noktasıdır. Uzak hedefinizi iyi bir okula yerleşmek olarak belirlediğinizde, buna ulaşmanız için öncelikle derslerinizde başarılı olmanız ve şu an devam etmekte olduğunuz okulu başarıyla tamamlamanız yakın hedefleriniz olacaktır. Yakın hedefleriniz için başarılı olmak fikrinden ve motivasyonundan uzaklaşarak sadece sınava hazırlanmak, sizin uzak hedefinizi gerçekleştirmenizde önemli bir engel olabilir. Ne istediğini belirleme, sadece sınava hazırlık için geçerli bir durum değildir. Tüm hayatınızda kullanabileceğiniz sağlıklı bir reçetedir. Herhangi bir dersin sınavında başarılı olma, herhangi bir konuda problem çözme tekniğini öğrenme kararı da yakın hedeflerimiz arasında olabilir.
Planlı Çalışma
Zaman zaman hepimiz bir çalışma başlatmak istediğimizde nereden başlayacağımızı bilemeyiz. Hangi konuya öncelik vereceğimizi, her konuya ne kadar zaman ayırmamız gerektiğini bilememek, çalışmayı başlatmamızda cesaretimizi kırabilir. Bu kararsızlık başladığınız bir işi tamamlayamama, sık sık çalışma yöntemini değiştirme, dikkatini uzun süre ayakta tutamama gibi yan etkiler yaratabilir. Planlı çalışma, çalışmanın şekil, zaman ve mekân açısından programlanmasını gerektirir.
Planlama yaparken:
Hangi ders ve konuya hangi zamanda, ne kadar süre ayıracağınızı belirleyin,
Okul derslerini ve okuldaki sorumluluklarınızı ihmal etmeyecek şekilde bir sınav hazırlık programı hazırlayın,
Sizin için gerekli olan her türlü tarihi, sizin için iyi bir uyaran olacak şekilde not ederek unutmamayı deneyin,
Yaptığınız zaman programına mümkün olduğunca uymaya çalışın.
Hiçbir ders, ödev ve sınav hazırlığı için son ana sıkıştırılmış bir hazırlık yaparak, programınızın aksamasına neden olmayın,
Planınızda bir aksama olduğunda aksayan çalışmanız için diğer çalışmanızı etkilemeyecek yeni bir çalışma zamanını mutlaka belirleyin ve uygulamayı ihmal etmeyin,
Günlük yaşantınızda zihninizi ve bedeninizi dinlendirme faaliyetlerinizi planlayınız ve bu sayede veriminizi artırarak, ders çalışma isteğinizi dinamik tutun.
Bütün planlamanıza rağmen ders çalışmaya geçtiğinizde hâlen kendinizi yorgun ve isteksiz hissediyorsanız etkinliklerinizin zaman planlamasında bir hata var demektir, yeniden gözden geçirin.
Zamanı Etkili Kullanma
Ders Çalışmayı Engelleyici Şartları Kontrol Etme
Çalışmaya başlarken sizi isteksiz hâle getirecek tüm bedensel, psikolojik faktörleri kontrol altına almaya çalışın. Örneğin; yorgunluk, uykusuz kalma,bedensel ağrılarınız için gerekli önlemleri alın. Ayrıca, olumsuz düşüncelerinizle tetiklenen korku ve kaygınızı, heyecanınızı olumlu düşünerek kontrol altına almaya çalışın. Fiziksel ortamınızı uygun araç gereci temin ederek, rahat edebileceğiniz koşullara uygun hale getirin (ortamın ısısı, dikkat dağıtan gürültü ve kalabalık ortamdan uzaklaşma). Bu tarz ortamlar dikkatinizi uyanık tutmada da faydalıdır.
Ön Hazırlık Yapma
Not Alma
Destek Materyale Başvurma ve Araştırma Yapma
Tekrar Etme
Verimli Okuma
ANNE BABA OLARAK OLUMSUZ DÜŞÜNCELERİNİZİ OLUMLUYA ÇEVİRİN.
DESTEKLEYİCİ OLUN
GERÇEKÇİ OLUN
OLUMLU OLUN
KIYASLAMA YAPMAYIN
"SEN DİLİ" YERİNE "BEN DİLİ" Nİ KULLANIN
MOTİVE EDİCİ OLUN
SORUMLULUK VERİN
TAKDİR EDİN VE GÜVENİN
UYGUN MODEL OLUN
KOŞULSUZ SEVGİ GÖSTERİN
SUÇLAMAYIN / CEZALANDIRMAYIN
SÜREKLİ OLUMSUZ ELEŞTİRİ YAPMAYIN
SICAK, SAMİMİ, HUZURLU KARAR ALMA SÜRECİNE HERKESİN KATILDIĞI BİR AİLE ORTAMI YARATIN