"Sıfır Atık"; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.

Geri Dönüşüm Nedir?

Atıkların özelliklerinden yararlanılarak içindeki bileşiklerin fiziksel veya kimyasal yolla başka ürünlere veya enerjiye çevrilmesine geri dönüşüm denir. Geri dönüşüm, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile ham madde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.

Geri dönüşüm uzun vadede verimli bir ekonomik yatırımdır. Hammaddenin azalması ve doğal kaynakların hızla tüketilmesi sonucunda ekonomik problemler ortaya çıkabilmektedir. Geri dönüşümün bu noktada ekonomi üzerinde olumlu etkileri olabilmektedir. Geri dönüşümün uygulanması ile çöplere giden atık miktarında azalma sağlanarak. Bu atıkların taşınması ve depolanması işlemleri için daha az miktarda alan ve enerki kullanılmış olur.

Geri Dönüşüm Atıkları Nelerdir?

• Kağıt Atıklar
• Plastik Atıklar
• Cam Atıklar
• Metal Atıklar

Hangi Maddeler Geri Dönüştürülebilir?

• Evsel atıklardan birçoğu geri dönüştürülebilmektedir. Geri dönüşümü yapılabilecek başlıca maddeler aşağıdaki gibidir:

• Cam ve cam ürünleri (cam şişe, cam tabak vb.)

• Kağıt ve kağıt ürünleri (defter, kitap, peçete, gazete, ambalaj kağıtları vb.)

• Plastik (pet şişe gibi.)

• Piller

• Akümülatörler

• Beton

• Elektronik atıklar

• Tekstil

• Ahşap

• Metal (Alüminyum, demir, bakır, çelik, metal içecek kutularıvb.)

• Katı atıklar dışında sıvı atıkların da geri dönüşümü yapılabilmektedir. 

Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

Geridönüşümü sağlanacak çeşitli atıklar, geri dönüşüm kutularından, çöplüklerden ve sokaklardan toplanır.  Geri dönüşüm toplama tesislerine getiril ve ilk önce kağıt, plastik metal, cam olarak ayrıştırılırlar. Daha sonra kağıtlar, gazete kağıdı, karton kağıt, kuşe kağıdı, beyaz kağıt olarak da kendi aralarında ayrılırlar. Diğer atıklarda bu şekilde ayrıştırılarak toplama merkezinden, ilgili geri dönüşüm merkezlerine gönderilirler. Burada kırma, parçalama, öğütme ve ayrıştırma gibi işlemlerden geçirilerek hammaddeye dönüştürülürler.

Bunları Biliyor musunuz?

• Sadece 1 metal içecek kutusunun geri dönüşümünden elde edilen enerji ile 100 Watt'lık bir ampul 20 saat çalıştırılır. 
• Geri dönüştürülen 1 ton cam atık ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanır. 
• Geri dönüştürülen 1 ton kağıt/karton atık ile 17 ağacın hayatı kurtulur.
• Plastik ambalaj ve atıklarının geri dönüşümünden, elyaf içeren tekstil ürünleri, atık su boruları gibi malzemeler üretilir.  
• 25 adet geri kazanılmış içecek şişesinden bir plastik mont elde etmek mümkündür. 
• Teneke içecek kutusunun kullanımı sonrası geri dönüşüp market raflarında yerini alması 60 gün gibi kısa bir süre alır. 
• Bir teneke kutu geri dönüşümü ile kazandığımız enerji bir televizyonun 3 saatte harcadığı enerjiye eşittir.
• 1 ton kâğıdın geri dönüşümü ile 17 adet ağaç, 1,450 litre petrol,4,000 kw enerji,26,600 litre suyu tüketmemiş oluruz. 
• 1050 adet geri kazanılmış plastik tepsiden 6 kişilik bir oturma grubu elde etmek mümkündür. 
• 2.5 lt'lik bir plastik şişe geri kazanılırsa 6 saatlik 60 watt'lık elektrik enerjisini tasarruf etmek mümkündür. 
• 35 adet 2,5 litrelik kullanılmış PET şişesinden bir uyku tulumu yapmak mümkündür. 
• Çocukların çok sevdiği cam bilyeler bile geri dönüştürülmüş bir cam ürünüdür. 
• Odun kullanılarak bir ton kâğıt üretilirken 20- 50 ton su tüketimi olmaktadır. Halbuki kullanılmış kâğıttan kâğıt üretiminde ise sadece 5 ton su tüketimi olur.

Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım süreci içinde değerlendirilmeden bertarafı hem maddesel hem de enerji olarak ciddi kaynak kayıpları yaşanmasına neden olmaktadır. Dünya üzerindeki nüfus ve yaşam standartları artarken tüketimde de kaçınılmaz şekilde bir artış yaşanmakta ve bu durum doğal kaynaklarımız üzerindeki baskıyı artırarak dünyanın dengesini bozmakta, sınırlı kaynaklarımız artan ihtiyaçlara yetişememektedir. Bu durum göz önüne alındığında, doğal kaynakların verimli kullanılmasının önemi daha da ortaya çıkmaktadır. Bu nedenledir ki son yıllarda tüm dünyada sıfır atık uygulama çalışmaları hem bireysel hem kurumsal hem de belediye genelinde yaygınlaşmaktadır.

Sıfır atık yaklaşımının esas alınması ile sağlanacak avantajlar;

❖ Verimliliğin artması,
❖ Temiz ortam kaynaklı olarak performansın artması,
❖ İsrafın önüne geçildiğinden maliyetlerin azaltılması,
❖ Çevresel risklerin azalmasının sağlanması,
❖ Çevre koruma bilincinin kurum bünyesinde gelişmesine katkı sağlandığından çalışanların "duyarlı tüketici" duygusuna sahip olmasının sağlanması,
❖ Ulusal ve uluslararası pazarlarda kurumun "Çevreci" sıfatına sahip olmasının sağlanması, bu sayede saygınlığının arttırılmasıdır.